deutsch Esperanto

Neoficiala amator-retejo

Paĝo Pri Poŝkomputiloj

La mondo de la privata komputado komencis 1974 kun la programeblaj poŝkomputiloj de usonaj firmaoj - antaŭe nur grandaj komputiloj ekzistis, nepageblaj per ordinara homo ...
Jen kelkaj eksterordinaraj usonaj modeloj de tia tempo (la listo estas kompreneble nekompleta !):

Klavofrapo-programeblaj poŝkomputiloj kun volatila* memoro:

ekde	bildo	modelo (ekrano)	RAM + ROM	RAM parto por programoj + por datenoj	registroj (= variabloj)	ekstera datenportilo
1974		Hewlett Packard HP-65 (15 ciferoj 8-segmentaj)	0.2 KiB RAM + ? KiB ROM	100 bajtoj + 63 bajtoj	9 registroj "1"-"9" po 7 bajtoj en la datenmemoro	magneta karto
1975		Texas Instruments SR-52 (12 ciferoj 8-segmentaj)	0.5 KiB RAM +? KiB ROM	224 bajtoj + 176 bajtoj	22 registroj "01"-"19", "99", "98" po 8 bajtoj en la datenmemoro, plus maksimume 28 pluaj registroj "97"-"70", kiuj forprenas parton de la programmemoro	magneta karto
1976		Hewlett Packard HP-67 (14 ciferoj 8-segmentaj)	0.5 KiB RAM + ? KiB ROM	224 bajtoj + 182 bajtoj	26 registroj "A"-"Z" po 7 bajtoj en la datenmemoro	magneta karto
1977		Texas Instruments TI-58 (12 ciferoj 8-segmentaj)	0.5 KiB RAM + ? KiB ROM (opt. + 5 KiB)	480 bajtoj + 0 bajtoj	maks. 60 registroj po 8 bajtoj, la registroj po 10 forprenas parton de la programmemoro	-
1977		Texas Instruments TI-59 (12 ciferoj 8-segmentaj)	1 KiB RAM + ? KiB ROM (opt. + 5 KiB)	960 bajtoj + 0 bajtoj	maks. 100 registroj po 8 bajtoj, la registroj po 10 forprenas parton de la programmemoro (en kazo de 100 registroj restas ankoraŭ 160 bajtoj por la programo)	magneta karto

*: volatila: forgesas la kontenuton kiam la aparato estas malŝaltata, RAM = skribebla kaj legebla memoro, ROM = nurlegebla memoro
Fotoj: © Hewlett-Packard, © Texas Instruments, el la originalaj prospektoj

Ĉirkaŭ 1978 la malmultan energion konsumantaj KMOS-memoro-ĉipoj (KMOS signifas "komplementa metal-oksida semikonduktanto", "CMOS" en la angla) disvastiĝis, kaj la produktantoj de la poŝkomputiloj tuj poste fabrikis modelojn kun baterie protektata, persista (= ne-volatila) memoro, kiuj ne forgesis la kontenuton de sia memoro dum esti malŝaltita. Depende de la produktanto tia propreco estis nomata "Constant Memory" (konstanta memoro), "Continuous Memory" (kontinua memoro), "Static Memory" (statika memoro), aŭ simila.

Jen kelkaj eksterordinaraj modeloj de tia tempo kun ne-volatila memoro
(tiu listo estas precipe nekompleta, ĉar tiutempe ekzistis "sennombraj" klavofrapo-programeblaj modeloj !):

Klavofrapo-programeblaj poŝkomputiloj kun baterie protektata memoro:

ekde	bildo	modelo (ekrano)	RAM + ROM	RAM parto por programoj + por datenoj	registroj (= variabloj)	laŭvola ekstera datenportilo
1979		Texas Instruments TI-58C (12 ciferoj 8-segmentaj)	0.5 KiB RAM + ? KiB ROM	480 bajtoj + 0 bajtoj	ĝis 60 registroj, la registroj po 10 forprenas parton de la programmemoro	-
1979		Hewlett Packard HP-41C (12 karaktroj)	0.5 KiB RAM (maks. 2.5 KiB) + 12 KiB ROM	441 bajtoj + 0 bajtoj	ĝis 63 (maksimume 319) registroj, la registroj po 1 forprenas parton de la programmemoro	magneta karto
1981		Hewlett Packard HP-41CV (12 karaktroj)	2.5 KiB RAM, (maks. 6.5 KiB) + 12 KiB ROM	2233 bajtoj + 0 bajtoj	ĝis 319 (maksimume 922) registroj, la registroj po 1 forprenas parton de la programmemoro	magneta karto
1981		Casio fx-602p (11 karaktroj + 3 ciferoj)	0.8 KiB RAM, + ? KiB ROM	512 bajtoj + 224 bajtoj	22+6 registroj po 8 bajtoj en la datenmemoro, plus 60 pluaj registroj, kiuj po 1 forprenas parton de la programmemoro	sonbendo
1983		Hewlett Packard HP-41CX (12 karaktroj)	3.5 KiB RAM, (maks. 6.5 KiB) + 24 KiB ROM	2233+889 bajtoj + 0 bajtoj	ĝis 319+127 (maks. 922) registroj, la registroj po 1 forprenas parton de la programmemoro	magneta karto

RAM = skribebla kaj legebla memoro, ROM = nurlegebla memoro
Fotoj: © Hewlett-Packard, © Texas Instruments, el la originalaj prospektoj

Tiutempe memoro por unu glitkoma nombro nomiĝis "registro", kaj unu registro estis ĉe Hewlett-Packard 7 bajtoj, sed ĉe Texas Instruments, Sharp kaj Casio estis normale 8 bajtoj. Se la HP-41C (1979) volis memori literojn en unu de siaj registroj, maksimume 6 literoj trovis spacon (unu bajto servas por la interna longec-indiko), kontraŭe ekzemple ĉe la Sharp PC-1211 (1980) 7 literoj trovis spacon.

Je 1980, unu jaro post la prezentado de la Hewlett-Packard HP-41C, tuj aperis japanaj firmaoj kun novmaniera aparata koncepto:

• Kontraste kun la usonaj poĝkomputiloj, kiuj ligis la funkciojn kun apartaj klavoj kaj pro tio estis klavofrapo-programeblaj, la japanoj decidiĝis por la altnivela programa lingvo "BASIC" (Baziko).
• Kontraste kun la usonaj poŝkomputiloj, kiuj uzis magnetajn kartojn kiel ekstera programportilo kaj datenportilo (ĉiuj supere nomataj poŝkomputiloj krom la TI-58 aŭ enhavis skrib-leg-stacion por magnetaj kartoj, aŭ ebligis ligi laŭvole ekstere tian stacion), la japanoj decidiĝis por ligeblaj kasedo-interfacoj, per kiuj oni povis skribi programojn kaj datenojn pepetante sur sonbenda.

Baziko- kaj C-programeblaj poŝkomputiloj kun baterie protektata memoro:

ekde	bildo	modelo (ekrano)	RAM + ROM	RAM parto por programoj + por datenoj	registroj (= variabloj)	laŭvola ekstera datenportilo
1980		Sharp PC-1210 (24 karaktroj)	0.8 KiB RAM + ? KiB ROM	400 bajtoj (Baziko) + 208 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z = A$-Z$ = A(1)-A(26) po 8 bajtoj en "dat", A(27)-A(76) forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1980		Sharp PC-1211 (24 karaktroj)	1.8 KiB RAM + ? KiB ROM	1424 bajtoj (Baziko) + 208 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z = A$-Z$ = A(1)-A(26) po 8 bajtoj en "dat", A(27)-A(204) forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1981		Casio FX-702P (20 karaktroj)	2 KiB RAM (plilarĝigebla**) + ? KiB ROM	1680 bajtoj (Baziko) + 208 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z = A$-Z$ po 8 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1981		Sharp PC-1500 (150 x 7 bilderoj)	3.5 KiB RAM (maks. 19.5 KiB) + 16 KiB ROM	1850 bajtoj (Baziko) + 624 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z po 8, kaj 26 variabloj A$-Z$ po 16 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1983		Sharp PC-1500A (150 x 7 bilderoj)	8.5 KiB RAM (maks. 24.5 KiB) + 16 KiB ROM	5946 bajtoj (Baziko) + 624 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z po 8, kaj 26 variabloj A$-Z$ po 16 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1983		Sharp PC-1245 (16 karaktroj)	2.2 KiB RAM + 24 KiB ROM	1486 bajtoj (Baziko) + 208 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z po 8 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1983		Casio PB-700 (160 x 32 bilderoj)	4 KiB RAM (maks. 16 KiB) + 25 KiB ROM	2864 bajtoj (Baziko) + 208 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z = A$-Z$ po 8 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1984		Sharp PC-1350 (150 x 32 bilderoj)	5 KiB RAM (maks. 21 KiB) + 40 KiB ROM	3070 bajtoj (Baziko) + 208 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z = A$-Z$ = A(1)-A(26) po 8 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1986		Casio FX-850P (32 x 2 karaktroj)	8 KiB RAM (maks. 40 KiB) + 128 KiB ROM	1536 bajtoj (Baziko) + 3536 bajtoj * (lab)	variabloj enestas en "lab", RAM-dosieroj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo
1986		Sharp PC-1600 (156 x 32 bilderoj)	16 KiB RAM (maks. 80 KiB) + 96 KiB ROM	12090 bajtoj (Baziko) + 624 bajtoj (dat)	26 variabloj A-Z po 8, kaj 26 variabloj A$-Z$ po 16 bajtoj en "dat", pluaj variabloj forprenas Baziko-memorparton	sonbendo, 2.5"-diskedo kun 2×64KiB
1989		Casio PB-2000C (192 x 32 bilderoj)	32 KiB RAM (maks. 64 KiB) + 96 KiB ROM	20992 bajtoj (C) + 1024 bajtoj* (lab) + 4095 bajtoj* (dos)	variabloj enestas en "lab", RAM-dosieroj en "dos", pluaj variabloj aŭ dosieroj forprenas C-memorparton	sonbendo, 3.5"-diskedo kun 360 KiB
La 16-bit-erao de la poŝkomputiloj komencas: la sekvantaj modeloj havas CP-on 80L188EB (Intel 80186-kompatibila)
1991		Casio Z-1 (192 x 32 bilderoj)	32 KiB RAM (maks. 64 KiB) + 96 KiB ROM ?	18412 bajtoj (C, Baziko) + 6144 bajtoj* (lab)	variabloj enestas en "lab", RAM-dosieroj forprenas Baziko-memorparton	3.5"-diskedo kun 640/720/ 1232 KiB
1991		Casio FX-890P (192 x 32 bilderoj)	64 KiB RAM (maks. 96 KiB) + 96 KiB ROM ?	51180 bajtoj (C, Baziko) + 6144 bajtoj* (lab)	variabloj enestas en "lab", RAM-dosieroj forprenas Baziko-memorparton	3.5"-diskedo kun 640/720/ 1232 KiB

CP = centra procezilo, RAM = skribebla kaj legebla memoro, ROM = nurlegebla memoro
Fotoj de FX-702P, PB-700, PB-2000C: © Casio,   Fotoj de PC-1350, PC-1600: © Sharp,   el la originalaj prospektoj
la aliaj fotoj © Elmar Dünßer (Duensser)
*: aŭtomate alĝustigita valoro, ŝanĝebla - kaze de pli grandaj valoroj la programmemoro ŝrumpas konforme
**: la origine planita memoro-plilarĝigo por la "Casio FX-702P" neniam aperis

Multaj oldaj komputiloj paliĝas en nia memoro (kaj mi jam legis kelkspecajn nekorektajn informojn pri ili en la Interreto), sed la ĉarmon de multaj de la supre menciitaj komputiloj mi ne forgesis ĝis nun - ili posedis baterie protektatan memoron, kiu ne forgesis nenion kiam malŝaltita, kaj operacian sistemon, kiu estis senfuŝigita jam antaŭ la vendo, kaj pro tio ĝi povis esti enmetita en ROM: oni povis simple malŝalti la komputilon kaj ĝi estis malŝaltita, kaj kiam oni ŝaltis ĝin, ĝi tuj reaktivigis - ekzakte en la sama loko kiel antaŭ la malŝalto ! Estas malgajiga, ke nun ni devas barakti kontraŭ malrapide startantaj tekkomputiloj, kaj eĉ la modernaj manporteblaj komputiloj "PDA" (= persona daten-asistanto) kun "Poŝa Vindozo" - la modernaj sekvantoj de la poŝkomputiloj - bezonas iometon da tempo por starti ...

AVIZO: Ĉiuj informoj en tiu retejo estas korektaj laŭ mia scio, sed estas donataj sen garantio.
Tio estas ne-komerca amator-retejo

Lingvo:   deutsch Esperanto ,   al mia hejmpaĝo

© 2005-2006 Elmar Dünßer (Duensser)